2024: 'Un o'r blynyddoedd gwaethaf erioed yn hanes rygbi Cymru'

Mae tîm y dynion wedi colli deuddeg gêm brawf yn olynol

Ym 1992, fe ddisgrifiodd y Frenhines Elizabeth II y flwyddyn honno fel 'Annus horribilis' wedi sawl sgandal yn ymwneud â'r teulu brenhinol, ac mae'n derm cwbl addas i ddisgrifio sefyllfa rygbi Cymru yn 2024.

Heb os, pan fydd pobl yn tyrchu trwy'r llyfrau hanes mewn blynyddoedd i ddod, bydd y deuddeg mis diwethaf yn cael eu cofio gyda'r gwaethaf erioed yn hanes rygbi Cymru.

Fe ddechreuodd y flwyddyn newydd ar nodyn gobeithiol, wedi i dîm cenedlaethol y dynion adfer rhywfaint o hunan barch wrth gyrraedd rownd wyth olaf Cwpan y Byd yn Ffrainc.

Y gobaith oedd cynnal yr ymdeimlad positif hwnnw ar drothwy Pencampwriaeth y Chwe Gwlad.

Fe orffennodd y tîm ar waelod tabl y Chwe Gwlad eleni, a hynny heb ennill gêm

Pylu wnaeth y gobaith hwnnw bron yn syth wrth golli'r gêm agoriadol yn erbyn yr Albanwyr, a doedd dim gwella wedi hynny.

Am y tro cyntaf mewn 21 o flynyddoedd fe orffennodd y tîm - dan arweiniad Warren Gatland - ar waelod y tabl yn waglaw heb yr un fuddugoliaeth.

Y neges barhaus gan Gatland wedi'r ymgyrch oedd bod y tîm yn dal i ddatblygu a bod 'na seiliau cadarn yn cael eu gosod ar gyfer y tymor hir, ond wrth i'r flwyddyn dynnu tua'i therfyn does dim arwydd bod dyddiau gwell ar y gorwel.

Gatland yn goroesi ond am ba hyd?

Gwaethygu wnaeth y sefyllfa wedi'r Chwe Gwlad a bellach mae tîm y dynion wedi colli deuddeg gêm brawf o'r bron - yn cynnwys pob un eleni.

Wedi perfformiadau tila ymgyrch yr Hydref roedd hi'n anorfod y byddai yna ymateb yn sgil adolygiad Undeb Rygbi Cymru ond amser a ddengys a fydd ymddiswyddiad y cyfarwyddwyr gweithredol, Nigel Walker yn ddigon i dawelu'r dyfroedd.

Cafodd dyfodol Warren Gatland fel prif hyfforddwr ei drafod fel rhan o adolygiad URC

Er nad yn ddi-fai â'i rôl yn nhrafodaethau diweddar cytundebau tîm y menywod, y gofid yw y bydd cyn-asgellwr Cymru yn cael ei weld fel bwch dihangol ar draul ffaeleddau unigolion eraill.

Mae Warren Gatland - am y tro beth bynnag - yn ddiogel er gwaethaf ystadegau ofnadwy'r flwyddyn ddiwethaf.

Mae Prif Weithredwr yr Undeb, Abi Tierney yn mynnu bod dyfodol Warren Gatland wedi'i drafod ond y gwir yw a fyddai unrhyw wlad arall wedi cadw hyfforddwr a fyddai wedi cael canlyniadau tebyg?

Sawl cam yn ôl i dîm y menywod?

Mae wedi bod yn gyfnod siomedig i dîm y menywod hefyd.

Yn 2023, fe orffennodd y tîm yn y trydydd safle ym Mhencampwriaeth y Chwe Gwlad wedi iddyn nhw esgyn i'r chweched safle ar restr detholion y byd.

Ond flwyddyn yn ddiweddarach, roedd y tîm o dan hyfforddiant Ioan Cunningham yn brwydro i osgoi'r un ffawd â'r dynion.

Fe wnaethon nhw hynny o drwch blewyn â buddugoliaeth yng ngêm olaf Pencampwriaeth y Chwe Gwlad yn erbyn yr Eidal.

Er iddo gadw'i swydd bryd hynny roedd ymgyrch siomedig y tîm yn WXV2 yn ddigon i benderfynu ffawd Ioan Cunningham wrth adael ei swydd ac mae'r broses o ddod o hyd i'w olynydd yn parhau.

Gwleidyddiaeth oddi ar y cae yn parhau

Wedi sawl sgandal yn ymwneud ag Undeb Rygbi Cymru ddwy flynedd yn ôl - o honiadau o rywiaeth ac ymddygiad amhriodol ynghyd â'r anghydfod yn ymwneud â chytundebau chwaraewyr - yr addewid gan Abi Tierney wedi ei phenodiad oedd y byddai'r corff yn gweld cyfnod newydd o broffesiynoldeb, tryloywder a thrawsnewid.

Yn anffodus, dyw tystiolaeth y flwyddyn a fu ddim yn argoeli fod yr Undeb wedi dysgu'n llwyr ac yn barod i sicrhau fod y sefydliad yn esiampl i bawb a'r gamp eto yn destun balchder.

Mae pob un o ranbarthau Cymru bellach yn chwarae yn ail haen cystadlaethau Ewrop

Parhau i'w chael hi'n anodd mae'r rhanbarthau yn sgil cyfyngiadau ariannol a phob un bellach yn chwarae yn ail haen cystadlaethau Ewrop.

Dyw adroddiad hir ddisgwyliedig yr Undeb ynglŷn â'r ffordd ymlaen, a oedd i fod i'w gyhoeddi yn yr Hydref, dal heb ddod i'r amlwg.

Felly beth a ddaw yn y flwyddyn newydd?

Wrth i 2024 ddirwyn i ben, mae 'na ryw deimlad o anobaith ynglŷn â rygbi yng Nghymru ar bob lefel a dyfodol y gamp ei hun yn gynyddol o dan y chwyddwydr.

Y gobaith yw y bydd pethau ond yn gwella yn 2025.