Diciâu: AS yn ymddiheuro am sylwadau 'ysgytwol'

"Yn yr achos hwn roeddwn i'n drwsgl" meddai Joyce Watson, a etholwyd i'r Senedd am y tro cyntaf yn 2007

Mae gwleidydd Llafur wedi ymddiheuro am awgrymu y dylai ffermwyr sy'n dioddef o heintiau diciâu buchol cyson "ddod o hyd i fusnes arall".

Roedd sylwadau Joyce Watson wedi cynhyrfu undeb amaethwyr NFU Cymru a alwodd ei sylwadau yn "ysgytwol" ac "ansensitif".

Yn y Senedd dywedodd Ms Watson, y mae ei rhanbarth yn wledig i raddau helaeth, ei bod yn ddrwg ganddi am unrhyw dramgwydd a achoswyd.

"Roeddwn i'n drwsgl a doeddwn i ddim yn mynegi fy hun yn ofnadwy o dda," meddai.

Roedd Plaid Cymru wedi galw arni i ymddiheuro'r wythnos ddiwethaf, tra bod y Ceidwadwyr Cymreig wedi dweud ei bod wedi dangos "diffyg empathi llwyr".

Ni atebodd Lesley Griffiths gwestiwn gwreiddiol Joyce Watson

Yr wythnos ddiwethaf, roedd Joyce Watson, Aelod o'r Senedd dros Ganolbarth a Gorllewin Cymru, yn siarad ar ôl datganiad gan y gweinidog materion gwledig.

Roedd y Gweinidog Lesley Griffiths wedi bod yn siarad am strategaeth bum mlynedd gyda'r nod o wneud Cymru'n rhydd o'r clefyd diciâu mewn gwartheg erbyn 2041.

• Strategaeth pum mlynedd i fynd i'r afael â'r diciâu

• Profiad personol o greulondeb diciâu mewn gwartheg

Gofynnodd Ms Watson iddi: "Ydych chi wedi edrych ar unrhyw ffermydd sydd â statws diciâu parhaol, ac a ydych chi wedi ystyried y cwestiwn a ddylai'r ffermydd penodol hynny fod yn ffermydd llaeth o gwbl?

"Oherwydd os yw'n wir eu bod nhw mewn statws haint diciâu parhaol, does bosib bod angen iddyn nhw ddod o hyd i fusnes arall?"

Ni atebodd Ms Griffiths y cwestiwn.

Mae rhanbarth Ms Watson - Canolbarth a Gorllewin Cymru - yn cwmpasu llawer o gefn gwlad Cymru yn ardaloedd Powys, Sir Gaerfyrddin, Sir Benfro a Cheredigion.

Dywedodd NFU Cymru bod ffermwyr yn mynd drwy "uffern emosiynol" o ddelio ag achos o ddiciâu mewn gwartheg

Ddydd Mawrth, dywedodd Ms Watson wrth y Senedd: "Yn yr achos hwn roeddwn i'n drwsgl a wnes i ddim mynegi fy hun yn ofnadwy o dda. Ac mae'n ddrwg gen i am unrhyw dramgwydd a achoswyd.

"Dylwn i fod wedi bod yn gliriach fy mod yn sôn am ffermydd sydd wedi cael eu heffeithio'n barhaus gan y diciâu a phwysau parhaus y system bresennol."

Ychwanegodd Ms Watson: "Yn yr achosion hynny dwi'n meddwl y dylai fod sgwrs am sut y gellir datrys y sefyllfa honno, neu o leiaf ei gwella, a dylai arallgyfeirio fod yn rhan o hynny."

Dywedodd Ms Griffiths, oedd yn cymryd cwestiynau yn ei rôl fel Trefnydd y llywodraeth yn y Senedd: "Rwy'n siŵr y bydd eich geiriau yn cael eu croesawu gan y sector amaethyddol."

'Effaith emosiynol a meddyliol'

Yn ystod Cwestiynau i'r Prif Weinidog, gofynnodd Andrew RT Davies, arweinydd y Ceidwadwyr Cymreig yn y Senedd, ar y prif weinidog a ddylai Joyce Watson ailystyried y sylwadau.

Fe wnaeth Mr Drakeford gydnabod yr "effaith emosiynol a meddyliol y mae ffermwyr yn ei brofi".

Dywedodd hefyd fod Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi miliynau mewn "rhwyd diogelwch" i gynorthwyo ffermwyr.

Ychwanegodd, "rwyf wedi darllen ers hynny bod Joyce Watson wedi egluro pe bai wedi cael cyfle i fynegi ei barn yn llawnach, nid oedd hi wedi bwriadu awgrymu y byddai pobl yn cael eu gorfodi oddi ar y tir."